ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΚΑΙ ΟΥΡΙΚΗ ΑΡΘΡΙΤΙΔΑ-ΥΠΕΡΟΥΡΙΧΑΙΜΙΑ-ΟΥΡΙΚΟ ΟΞΥ

Η ουρική αρθρίτιδα χαρακτηρίζεται από τις οξείες η χρόνιες κρίσεις φλεγμονών, από πρήξιμο και πόνο των αρθρώσεων και κυρίως της μεταταρσοφαλαγγικής άρθρωσης του μεγάλου δακτύλου του ποδιού. Έχουμε την εμφάνιση της, ως αποτέλεσμα της δημιουργίας κρυστάλλων ουρικού οξέος οι οποίοι εναποτίθενται στις αρθρώσεις. Εκτός από την εμφάνιση των φλεγμονών στις διάφορες αρθρώσεις μπορεί να έχουμε και επηρεασμό των νεφρών με τον σχηματισμό λίθων εξαιτίας του αυξημένου ουρικού οξέος στο αίμα.
Το ουρικό οξύ είναι το τελικό προϊόν του μεταβολισμού των πουρινών, οι οποίες σχηματίζονται από το μεταβολισμό των ζωικών πρωτεϊνών (νουκλεοπρωτεϊνών). Σχεδόν το 1/3 των πουρινών που υπάρχουν στο σώμα μας προέρχονται εξωγενώς από τη διατροφή, ενώ τα 2/3 από την ενδογενή παραγωγή του οργανισμού.
Οι φυσιολογικές τιμές συγκέντρωσης ουρικού οξέος στο αίμα έχουν οριστεί ως κάτω των 7,0 mg/dL στους άνδρες και 6,0 mg/dL στις γυναίκες. Τα 2/3 του ουρικού οξέος απεκκρίνονται από τους νεφρούς και το 1/3 από τον γαστρεντερικό σωλήνα.
Με τον όρο υπερουριχαιμία εννοούμε αυξημένο ουρικό οξύ
Πολλές φορές, η υπερουριχαιμία είναι ασυμπτωματική, αν και τα άτομα αυτά εμφανίζουν αυξημένο κίνδυνο για την εκδήλωση ουρικής αρθρίτιδας ή σχηματισμό λίθων στο ουροποιητικό σύστημα. Η μεγάλη πλειοψηφία των ατόμων με υπερουριχαιμία (περίπου το 80%) δεν εμφανίζει ποτέ συμπτώματα ουρικής νόσου. Εξάλλου, η υπερρουριχαιμία συνδέεται στενά με τις εκφυλιστικές παθήσεις που χαρακτηρίζουν τις βιοτικά προηγμένες κοινωνίες, όπως η υπέρταση, η ισχαιμική καρδιοπάθεια, η παχυσαρκία κ.λπ.
Την εμφάνιση της ουρικής αρθρίτιδας την ευνοούν τρείς παράγοντες
1.      Ο υπερσιτισμός: Τα άτομα νοσούν συνήθως είναι παχύσαρκα και έχουν υψηλή κατανάλωση κρέατος στην διατροφή τους. Κρίση ουρικής αρθρίτιδας επέρχεται συχνά μετά από υπερβολική κατανάλωση τροφής, η οποία δεν αποτελείται αποκλειστικά από πουρίνες καθώς έχουμε τότε έχουμε και κατανάλωση αλκοόλ. Παραδόξως, παρατηρούμε κρίσεις ουρικής αρθρίτιδας κατά τη διάρκεια παρατεταμένης αποχής από το φαγητό, τακτική την οποία την εφαρμόζουν λανθασμένα πολλοί προκειμένου να χάσουν κιλά ειδικά όταν υπάρχει πρόβλημα παχυσαρκίας. Τότε λόγω της καύσης των μυϊκών ιστών και του λίπους τότε αυτοί οι ασθενείς βρίσκονται στην ίδια κατάσταση λειτουργίας του μεταβολισμού με εκείνους που καταναλώνουν μόνο κρέας.
2.      Αλκοολισμός: Η εμφάνιση της νόσου είναι συνήθως στα άτομα που καταναλώνουν δυνατά κρασιά όπως (βουργουνδίας, πόρτο, σέρυ, μαδέρας). Η κατανάλωση μπύρας και ειδικά της μαύρης ευνοεί την εμφάνιση της ουρικής αρθρίτιδας, γιατί περιέχει έως 20cg/L αζώτου που είναι πιθανών να μετατρέπεται σε πουρίνες.
3.      Κληρονομικότητα: Η ουρική συναντάται κατά προτίμηση στα παιδιά των ουρικο-αρθριτικών. Οι διατροφικές υπερβολές που προκαλούν απλή παχυσαρκία στους περισσότερους ανθρώπους, στους απογόνους των ουρικο-αρθριτικών προκαλούν ουρική αρθρίτιδα.



Η ουρική αρθρίτιδα συνήθως επηρεάζει άνδρες άνω των 40 χρονών, όμως μπορεί να παρουσιαστεί και σε οποιανδήποτε άλλη ηλικία. Στις γυναίκες σχεδόν πάντοτε παρουσιάζεται μετά την εμμηνόπαυση.
Για την πρόληψη της νόσου συστήνεται μια δίαιτα μέτριας περιεκτικότητας σε πρωτεΐνες, δύνεται έμφαση στην κατανάλωση φρούτων, λαχανικών και δημητριακών ολικής άλεσης. Πρέπει να έχουμε περιορισμό της κατανάλωσης του κόκκινου κρέατος (μοσχάρι, αρνί, χοιρινό, εντόσθια) καθώς και τροφίμων ιδιαίτερα υψηλής περιεκτικότητας σε πουρίνες.
Μείωση του βάρους με μια προσεγμένη διατροφή, θεωρείται ευεργετική ιδιαίτερα όταν αυτό είναι αυξημένο.
Συνίσταται ταυτόχρονη κατανάλωση γαλακτοκομικών προϊόντων χαμηλών σε λιπαρά, η αυξημένη πρόσληψη υγρών (2 λίτρα ημερησίως)
Συνιστάται η αποφυγή της υπερβολικής δραστηριότητας ενώ αντίθετα προτείνεται μια μέτρια σωματική άσκηση όπως περπάτημα, τρέξιμο, κολύμπι.
Ακολουθεί πίνακας τροφίμων με κατηγοριοποίηση των τροφίμων σύμφωνα με το περιεχόμενο τους σε πουρίνες.

ΠΙΝΑΚΑΣ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΤΟΥΣ ΣΕ ΠΟΥΡΙΝΕΣ

ΟΜΑΔΑ 1:ΤΡΟΦΙΜΑ ΜΕ ΥΨΗΛΟ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΣΕ ΠΟΥΡΙΝΕΣ (100-1000mg/100gr ΤΡΟΦΙΜΟΥ
Τα τρόφιμα αυτής της ομάδας θα πρέπει να αποφεύγονται από άτομα που πάσχουν από οξεία και χρόνια ουρική αρθρίτιδα.
Αυγοτάραχο, Ταραμάς
Αντζούγιες
Ρέγγες
Σαρδέλες
Σκουμπρί
Κολιός
Μύδια
Χτένια
Πέστροφα
Μαρίδα
Καραβίδα
Αστακός
Καρδιά
Συκώτι
Νεφρά
Μυαλά
Γλυκάδια
Σάλτσα από κρέας
Ζωμός (κρέατος, ψαριού, πουλερικών)
Πέρδικα
Χήνα
Φασιανός
Ορτύκια
Λαγός
Κουνέλι
Κρέας Θηράματος

Τηγανιτά
Μαγιά μπύρας (ως διατροφικό συμπλήρωμα)
Απόσταγμα κρέατος (ζωμοί)
ΟΜΑΔΑ 2: ΤΡΟΦΙΜΑ ΜΕ ΜΕΤΡΙΟ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΣΕ ΠΟΥΡΙΝΕΣ 9-100mg/100gr ΤΡΟΦΙΜΟΥ
Τα τρόφιμα της ομάδας αυτής θα πρέπει να περιορίζονται στην κατανάλωση μιας μερίδας (60-90gr κρέατος, ψαριού, πουλερικού ή ½ φλιτζάνι όσπριου, λαχανικού) καθημερινά.
Κρέας, Ψάρια, Πουλερικά (εκτός αυτών της ομάδας 1)
Μοσχάρι, Κοτόπουλο
Οστρακοειδή
Ντομάτα
Μανιτάρια
Σπανάκι
Σπαράγγια
Φασολάκια

Κραμβοειδή  λαχανικά (Μπρόκολο, Κουνουπίδι, Λάχανο)
Φασόλια
Φακές
Μπιζέλια
Αρακάς

ΟΜΑΔΑ 3:ΤΡΟΦΙΜΑ ΜΕ ΑΜΕΛΗΤΕΟ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΣΕ ΠΟΥΡΙΝΕΣ
Τα τρόφιμα αυτής της ομάδας μπορούν να καταναλώνονται καθημερινά
Ψωμί και Δημητριακά*
(Ρύζι, μακαρόνια, λαζάνια, χυλοπίτες καλαμπόκι)
Άπαχα Γαλακτοκομικά προϊόντα
Λαχανικά (εκτός της ομάδας 2)
Ξηροί καρποί**
(εκτός από Φιστίκια και κάσιους)
Ελαιόλαδο, Ελιές
Φρούτα (εκτός από Αβοκάντο)
Χυμοί Φρούτων
Τουρσιά
Αυγά, Βούτυρο**
Αλάτι, Καρυκεύματα
Ξίδι
Μαργαρίνη**
Καφές, Τσάι
Κακάο*
Σοκολάτα*
Παγωτό*
Ζελέ
Μαρμελάδα*
Μέλι*
Ζάχαρη*
Αναψυκτικά*
* Στην φάση έξαρσης της ουρικής αρθρίτιδας να αποφεύγονται τα προϊόντα ολικής άλεσης (Μαύρο ψωμί και ρύζι, πίτουρο, ταχίνι, βρώμη) λόγω της αυξημένης τους περιεκτικότητας σε πουρίνες.
** Τα τρόφιμα αυτά παρόλο με αμελητέο περιεχόμενο σε πουρίνες θα πρέπει να καταναλώνονται με μέτρο λόγω της πιθανής συμβολής τους στην αύξηση του σωματικού βάρους.


Κωνσταντίνος Αλ. Πετρόπουλος
Διαιτολόγος - Διατροφολόγος  

Σχόλια